Machaj: Rozdział 14. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” – inflacja
Inflacja to w największym uproszczeniu ciągłe wzrosty cen za dobra i usługi. Możemy ją sobie wyobrazić trochę jak tajemną siłę, która co jakiś czas zabiera nam z portfela jakieś pieniądze. Załóżmy, że w roku 2015 wydaliśmy 100 złotych na pięćdziesiąt gałek lodów (po 2 złote). Załóżmy, że w roku 2016 te gałki zaczęły kosztować 2,5 złotego. Oznacza to, że za 100 złotych mogliśmy już kupić 40 gałek, a nie jak wcześniej 50. Możemy kupić realnie mniej dóbr niż w okresie poprzednim. W języku ekonomicznym mówimy wtedy, że doszło do zjawiska inflacji, czyli do spadku siły nabywczej pieniądza.
Machaj: Rozdział 13. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” – stopa procentowa i wartość pieniądza w czasie
Czas to pieniądz. Każdy z nas słyszał to sformułowanie dziesiątki razy. Zazwyczaj chodzi o to, że każda jednostka naszego czasu ma pewien koszt alternatywny – że w czasie, w którym zdarzy nam się leniuchować, możemy coś wytworzyć. Zamiast „marnować” czas (z naszej subiektywnej perspektywy), możemy go poświęcić na coś bardziej wartościowego. Jednakże sformułowanie „czas to pieniądz” niesie ze sobą również coś więcej. Używamy go często do opisu powszechnego w gospodarce rynkowej zjawiska: pobierania odsetek od pożyczonych pieniędzy.
Machaj: Rozdział 12 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” – Wzrost i rozwój gospodarczy
Wzrost gospodarczy jest najważniejszą kategorią gospodarczą, opisującą ewolucję życia człowieka. Wyraża się go najczęściej za pomocą jakiejś miary produkcji. Ideą tej miary jest pokazanie, jak wiele dóbr i usług zostaje wytworzonych w danym roku w jakiejś gospodarce. Taką najpopularniejszą miarą jest wskaźnik PKB, czyli „produkt krajowy brutto”.
Rozdział 11. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość”- Ceny maksymalne i minimalne wprowadzane przez państwo
Kiedyś jedną z proponowanych przez rządy interwencji było zastosowanie ceny maksymalnej, to znaczy ceny niższej od tej, która ukształtowałaby się na rynku. Rozumowanie wyglądać mogłoby w sposób następujący. Załóżmy, że rząd chciałby, żeby wszyscy biedni ludzie w Polsce mogli kupić sobie komputer. Nie każdego jednakże na niego stać. W związku z tym ministrowie podejmują obietnicę: wprowadźmy cenę maksymalną, to znaczy zabrońmy pod groźbą grzywny lub kary więzienia sprzedawania komputerów drożej niż za cenę jednego złotego.
Rozdział 10. podręcznika „Wolna przedsiębiorczość”- Ilustracje krzywych popytu i podaży
Zależności między popytem i podażą najczęściej prezentowane są za pomocą wykresów, na których nanoszone są „krzywe” popytu i podaży. Studenci rozpoczynający swoją przygodę z ekonomią miewają problemy z tym schematem, ponieważ pojawia się w nim często kilka przyczyn na raz. Jak omówiliśmy to w poprzednim rozdziale, popyt jest skłonnością ludzi do kupowania jakiegoś produktu. Ta skłonność zależy od rozmaitych czynników. Natomiast przy rysowaniu schematu krzywej popytu skupiamy się głównie na jednym decydującym z czynników: na cenie.
Rozdział 9 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” – prawa popytu i podaży
W największym uproszczeniu popytem nazywa się skłonność konsumentów do nabywania danego dobra. I nie chodzi w tym wypadku o to, co aktualnie i faktycznie ludzie kupują w danej chwili. Chodzi również o wszelkie możliwe scenariusze kupowania przez nich dobra.
Rozdział 8 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” – koszty i ceny
O finalnej cenie danego dobra decyduje gotowość konsumentów do jego kupienia. Jednakże ceny wszystkich dóbr na rynku są od siebie współzależne. Na cenę danego dobra wpływa wiele dodatkowych czynników, a nie tylko nasza gotowość do jego kupna.
Rozdział 7 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - suwerenność konsumenta i ceny
Konsumenta uważa się za niepisanego przywódcę gospodarki rynkowej. Jest to określenie trochę przesadzone, ponieważ w codziennej praktyce nie konsumenci „dowodzą” przebiegiem procesu produkcji. Nie konsumenci zarządzają tworzeniem towarów i nie oni decydują o ich sprzedaży. Czynią to przede wszystkim przedsiębiorcy. Mimo tego przedsiębiorcy nie są wyłącznymi panami swojego losu.
Rozdział 6 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Pieniądz i funkcje pieniądza
Pieniądze są nieodłączną częścią naszego życia. Można powiedzieć nawet, że dominują w naszym życiu. Nawet jeśli nie są celem samym w sobie, to pieniądze są niemal zawsze brane pod rozwagę w każdym działaniu. Z tego powodu nieustannie w naszych wyobrażeniach i kulturowych rozważaniach pieniądz pojawia się jako obiekt szczególny. Nieraz obiekt podziwu, nieraz obiekt pogardy jako symbol pustego życia nastawianego tylko na materialne dostatki.
[VIDEO] Mateusz Machaj – „Najważniejsze wydarzenie w historii świata”
Wykład Mateusza Machaja – „Najważniejsze wydarzenie w historii świata”. Konferencja „Państwo a Gospodarka na przestrzeni dziejów”, Uniwersytet Wrocławski, 17.04.2015 r.
Machaj: Teoria rynków spornych Williama J. Baumola
Jako jeden z faworytów, a nawet prawdopodobny zwycięzca, Nagrody Nobla 2014 wymieniany jest William J. Baumol, amerykański ekonomista, który wniósł spory wkład w rozwój wielu zagadnień tej dziedziny. Jest autorem ponad osiemdziesięciu książek i kilkuset artykułów naukowych. Zajmował się m.in. rynkiem pracy, teorią przedsiębiorczości, efektywnością rynków kapitałowych, ekonomią środowiska. Dobrze znane są takie jego dokonania jak model Baumola-Tobina, choroba kosztów Baumola czy teoria rynków spornych (rynki kontestowalne). Temu ostatniemu zagadnieniu poświęcony jest poniższy tekst. (redakcja mises.pl)
Metodologia ekonomii głównego nurtu
Machaj: Jak być popperystą w ekonomii?
Prezentujemy artykuł pt. "Jak być popperystą w ekonomii?" dr. Mateusza Machaja, który ukazał się w czasopiśmie naukowym Lectiones & Acroases Philosophicae VI 1 (2013) w tomie pt. "Granice nauki" pod redakcją dr. Zbigniewa Pietrzaka.
Machaj: Niezależność banku centralnego a sprzedaż polityki
Jałowość obecnej sytuacji polega na tym, że wielu ludziom wydaje się, iż doszło do kolejnego ujawnienia afery o „kręceniu lodów”. Powinniśmy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że w kwestii państwowej produkcji pieniądza „lody są kręcone” permanentnie i legalnie, a personalia niczego tutaj nie zmienią. Obecne wypłynięcie taśm ma na celu właśnie przede wszystkim zmiany personalne. Najwyraźniej ktoś chce zgłosić swoją kandydaturę na nowego cukiernika. Tymczasem warto pamiętać, że nie o zmianę cukiernika chodzi, a o zmianę dużo głębszą i poważniejszą: o urynkowienie produkcji pieniądza i oderwanie jej od decyzji jakiejkolwiek państwowej instytucji. Obojętnie, czy ministerialnej, czy „niezależnej”. Jeśli oczywiście naszym celem jest stworzenie stabilnego otoczenia bankowego i finansowego dla polskiej gospodarki.
[Video] Spotkanie autorskie z dr. Machajem
Zapis spotkania autorskiego z dr. Mateuszem Machajem na temat jego książki "Kapitalizm, socjalizm i prawa własności".
[Video] Machaj: Kapitalizm a socjalizm
Dr Machaj analizuje różnice między kapitalizmem i socjalizmem, zwracając uwagę na problem kalkulacji monetarnej, znaczenie przedsiębiorczości i własności prywatnej. Wideo daje przedsmak tego, co będzie można usłyszeć na spotkaniu z autorem nowo wydanej książki "Kapitalizm, socjalizm i prawa własności" we wtorek 4 marca 2014 r. o 18:30 we Wrocławiu, w siedzibie stowarzyszenia Civitas Christiana przy ul. Kuźniczej 11-13.
Machaj: Dlaczego na wolnym rynku nie powstaje jedna wielka firma?
Przedstawiamy Państwu fragment najnowszej książki naszego wydawnictwa. "Kapitalizm, socjalizm i prawa własności" dr. Machaja to analiza roli praw własności w gospodarce. Autor z perspektywy praw własności przedstawia dzieje debaty nad kalkulacją ekonomiczną w socjalizmie oraz analizuje liczne problemy współczesnej gospodarki i polityki, m.in. rolę giełd, rozmiar firm czy tendencje imperialistyczne w polityce zagranicznej.
Machaj: Algorytm najlepszego wyboru nie tylko w małżeństwie
Zaczęło się od opracowanego w latach 60. XX w. algorytmu, który opisywał przykład nazywany „problemem stabilnego małżeństwa”. Nie chodziło o odpowiedź na odwieczne pytanie, jak żyć, lecz o dość prosty problem obliczeniowy, zademonstrowany na przykładzie małżeństw. Algorytm ten ma dla jego twórców wagę przyznanej właśnie nagrody Nobla.
Machaj: Rezerwa cząstkowa i jej oponenci
Dyskusja na temat rezerw stuprocentowych została wyłączona z dyskursu w głównym nurcie. Przez lata była obiektem zainteresowań nurtów „podziemnych”. Obecny kryzys jest być może szansą na to, aby tę dyskusję ponownie przywrócić. A dyskutować warto, bo nawet jeśli nie zgadzamy się z projektem implementacji takiego rozwiązania, to należy wziąć pod rozwagę istotę wielu argumentów „stuprocentowców”.
Machaj: Grecja powinna zaimportować Adama Smitha
Grecji brakuje ważnego ogniwa produkcyjnego w ich planie budowy dobrobytu. Tym ogniwem są stare nauki Adama Smitha o źródłach wzrostu gospodarczego, które należy jak najszybciej zaimportować. Rozwój danego kraju może się odbywać tylko dzięki oszczędnościom, które poprzez akumulację kapitału pozwalają na zwiększanie siły produkcyjnej, drzemiącej w krajowej sile roboczej.
Machaj: Między interwencjonizmem a wolnym rynkiem, czyli o kryzysie, Grecji, Lehman Brothers i ludzkiej naturze
Przedstawiamy wywiad z dr. Mateuszem Machajem, adiunktem na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii UWr oraz głównym ekonomistą Instytutu Misesa, przeprowadzony przez Michała Wołangiewicza, który ukazał się pierwotnie w czasopiśmie „Uniwersal”.
Machaj: Krótki przewodnik po teorii pieniądza
Pieniądz jest specyficznym dobrem, ponieważ nie ma jednego, wyodrębnionego rynku. Co za tym idzie, trudno zrozumieć, czym jest cena pieniądza. Do pieniądza możemy jednak zastosować standardową analizę popytu i podaży. Dzięki temu możemy wyjaśnić, skąd biorą się takie zjawiska jak inflacja i deflacja. Deflacja jest źródłem licznych kontrowersji w teorii ekonomii, które także krótko przedstawiamy w tym artykule.
