Machaj: Ekonomia uczenia ekonomii
Wystąpienie na gali projektu Lekcje Ekonomii dla Młodzieży - Warszawa 1 lipca 2017.
Machaj: Imperialne interpretacje rewolucji przemysłowej w Anglii
Rewolucja przemysłowa jest symbolem gwałtownego przełomu w filozofii gospodarowania, który dokonał się w osiemnastowiecznej gospodarce Wielkiej Brytanii. Fakt ten stał się początkiem nowej ery w dziejach człowieka, którą Joel Mokyr trafnie określa mianem „gospodarki oświeconej”. W wyniku owego ekonomicznego oświecenia (w szczególności społeczności „zachodnich”) nastała największa w historii aprobata dla idei aktywnego przedsiębiorczego działania
Machaj: Ekonomiczne kontrowersje wokół poziomów płac
Wykład Mateusza Machaja wygłoszony podczas IV Szkoły Ekonomicznej Instytutu Misesa (Karpacz, marzec 2017 r.)
Machaj: Rynkowa stopa procentowa a system cenowy
Zagadnienie stopy procentowej ma długą historię i zawsze budziło wiele emocji, ponieważ dotyczyło kosztów kredytu. Ostatnio dyskusje na ten temat, zwłaszcza w teorii neoklasycznej, nabrały charakteru sofistycznych sporów, w których trudno doszukać się związku z rzeczywistością.
Machaj: McCloskey i dzieje kapitalizmu
Instytut Misesa pracuje obecnie nad wydaniem niezwykle ważnej książki autorstwa Deirdre McCloskey o „godności burżuazji”, która omawia rozmaite teorie na temat wzrostu gospodarczego ostatnich 200 lat. Jakub Wozinski w swojej niedawnej notce wyraził swoje zastrzeżenia wobec tez McCloskey, kwestionując sens wydawania tej książki jako rzekomo nieaustriackiej. W zasadzie jego zarzut jest przemieszaniem dwóch stanowisk: (1) McCloskey myli się w krytyce konkurencyjnych teorii, próbujących wytłumaczyć wielki wzrost gospodarczy od ok. 1800 roku, oraz (2) McCloskey jest w swojej krytyce nieaustriacka. Obydwie tezy są w moim przekonaniu błędne.
Machaj: Shadowstats a pomiar prawdziwej inflacji
Rządy lubią fałszować obraz rzeczywistości. Pozwala to im na dłuższe trwanie i realizację politycznych celów. Jednym z takich fałszów obrazu rzeczywistości mogłoby być raportowanie inflacji niższej niż „rzeczywista” (cokolwiek miałoby to znaczyć). Mogłoby to się opłacać ze względów wizerunkowych, a także finansowych, gdy chodzi o beneficjentów środków publicznych, których wypłaty są indeksowane o wskaźniki inflacji. Z samej jednak hipotetycznej możliwości i motywów do manipulacji jeszcze nie wynika, że na pewno są one dokonywane.
Machaj: Petycja detalistów przeciwko śmieciowym umowom sprzedaży
Polska przedsiębiorczość stoi na skraju zapaści. Wszystko za sprawą obecnie istniejącego prawa, które pozwala na skandaliczne i moralnie niedopuszczalne śmieciowe umowy sprzedaży, rujnujące naszych sprzedawców detalicznych. Czas wreszcie przerwać milczenie i dumnie razem zmienić prawo stanowione tak, aby owe śmieciowe umowy sprzedaży na zawsze zniknęły z życia społecznego.
Machaj: Marksizm – dzień sądu
Z pracami Karola Marksa o ekonomii jest podobnie jak z piosenką Lennona: chwytają za serce bez patrzenia na tekst. Co więcej, ów chwyt za serce odbywa się pod pozorem chłodnej i przemyślanej analizy. Naturalnie w samym chwytaniu za serce i graniu na emocjach w analizie społeczno-ekonomicznej nie ma nic złego, gdyż większość wybitnych i znanych myślicieli starała się to robić. Ma to jednak sens o tyle, o ile emocje nie stają się nieustannym i nawykowym sposobem zamykania oczu na oczywiste wypaczenia i błędy w analizie.
Machaj: Od młocarni do Ubera i dalej
Kilka dni temu doszło w Polsce do ataku na samochody kierowców Ubera. Napastnicy wylewali na ich pojazdy śmierdzącą ciecz. Warto zdać sobie sprawę z tego, że takowe siły społeczne — prowadzące niejednokrotnie do wandalskich zachowań — nie są niczym nowym w historii ludzkości. W gruncie rzeczy są znane już od setek lat i od setek lat utrzymywały bardzo niski poziom życia gospodarczego.
Machaj: Koniunktura gospodarcza i handel zagraniczny - Rozdział podręcznika „Wolna przedsiębiorczość”
ednym z podstawowych terminów ekonomicznych jest koniunktura. Jest to często stosowany termin specjalistyczny, który oznacza całokształt wszelkich czynników i okoliczności gospodarczych decydujących o sytuacji ekonomicznej w danym kraju. Gdy mówimy o dobrej (lub złej) koniunkturze, to mamy na myśli pozytywną (lub negatywną) sytuację w sferze, którą omawiamy. Stąd możemy mówić na przykład o koniunkturze na giełdzie, czy koniunkturze w sektorze eksportowym, dobrej koniunkturze w budownictwie etc.
Machaj: Seminarium o ilościowej teorii pieniądza - Szkoła Ekonomiczna 2016
Karpacz, 13-17 stycznia 2016 r.
Machaj: Banki – rozdział podręcznika „Wolna przedsiębiorczość”
W działalności bankowej moglibyśmy wyróżnić dwa filary działalności: kasowo-rozliczeniowy oraz oszczędnościowo-kredytowy. Ten pierwszy dotyczy oferowania ludziom depozytów bankowych, a więc w pewnym sensie zmagazynowanych przez nich pieniędzy, do których mamy dostęp w banku i przez Internet. Wraz z tym wiąże się szereg korzyści, które znamy z praktyki: możliwość otrzymywania i realizacji przelewów, możliwość zapłaty kartami płatniczymi, możliwość wypłaty gotówki w bankomatach, czy zapłaty za pomocą telefonów komórkowych etc.
Machaj: „Ceny i koszty” - wykład wygłoszony podczas III Zimowej Szkoły Ekonomicznej Instytutu Misesa
Karpacz, 13-17 stycznia 2016 r.
Machaj: Rozdział 3.8 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Ocena własnych umiejętności i przyszła kariera
Podjęcie właściwej i dającej spełnienie pracy jest procesem bardziej rozciągniętym w czasie, niż mogłoby się wydawać. Kiedy już jesteśmy w pełni ukształtowani w dorosłym życiu, musimy się dobrze zareklamować odpowiednimi dokumentami aplikacyjnymi oraz zaprezentować w wypadku zaproszenia na rozmowę.
Machaj: Rozdział 3.7 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Emerytura i systemy emerytalne
Celem systemu emerytalnego, czyli zinstytucjonalizowanego sposobu finansowania emerytur, jest zapewnienie środków finansowych osobom w podeszłym wieku. Polski system emerytalny przeszedł znaczną ewolucję od rozpoczęcia transformacji ustrojowej.
Machaj: Rozdział 3.6 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Biznesplan przedsiębiorstwa i zarządzanie jego realizacją
Biznesplan jest pierwszym zadaniem, przed którym staje każdy przedsiębiorca. Zasadność przygotowywania biznesplanu jest w zasadzie analogiczna jak przy planowaniu czegokolwiek: otóż zawsze warto mieć plan. Niezależnie od tego, jakiego przedsięwzięcia się podejmujemy. Czy jest to pisanie rozprawki, studiowanie konkretnego przedmiotu, przygotowanie do sprawdzianu, czy też zajęcie jeszcze poważniejsze: rozpoczynanie działalności gospodarczej.
Rozdział 3.5 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Swoboda umów i praktyka ich zawierania
Swoboda umów jest jedną z podstawowych cech przepisów prawa rozwiniętych państw. Bez wątpienia możemy ją określić jako jedno z najważniejszych osiągnięć współczesnej cywilizacji. Oznacza w swojej postaci ucieleśnienie zasady wolności obywatelskiej, gdyż pozwala na zawieranie suwerennych i swobodnych relacji międzyludzkich. To swoboda umów pozwala nam wybierać miejsce pracy, jak również sprzedawców oferujących nam dobra i usługi.
Rozdział 3.4 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Myślenie bilansowe: aktywa i pasywa
Jeśli mielibyśmy najprościej jak się da podsumować zasady księgowości, to można je ująć w następujący sposób: „dobrze wiedzieć co się robi i skąd się ma na to pieniądze”. W rachunkowości przedstawia się zawsze dwie strony działalności. Po jednej z nich są aktywa, czyli majątek, który posiada jednostka gospodarcza. Po drugiej są pasywa, czyli inaczej źródła finansowania tego majątku.
Machaj: Rozdział 3.3 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Inwestowanie osobistego kapitału
Pierwszą podstawową lekcję inwestowania zawsze powinno się zacząć od ostrzeżenia: na inwestowaniu można stracić pieniądze. Jeśli masz awersję do ryzyka i będziesz bardzo przeżywał poniesione straty, to lepiej zrezygnować z inwestowania na rynku giełdowym. Przed ryzykiem nie ma ucieczki, bowiem podstawowa zasada inwestowania brzmi zawsze: tam, gdzie możliwe są zyski, tam równie możliwe są straty.
Machaj: Rozdział 3.2 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Funkcjonowanie i rola giełdy
Giełda papierów wartościowych nie jest niczym innym, jak tylko wielkim targowiskiem, na którym zamiast fizycznymi towarami handluje się tytułami własności do rozmaitych instrumentów finansowych. W Polsce organizacją tego obrotu zajmuje się, jak wskazuje na to nazwa, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. To właśnie tam organizowany jest handel wszelkimi papierami wartościowymi, w tym przede wszystkim akcjami, o czym możemy słyszeć w wiadomościach ze świata biznesu.
Machaj: Rozdział 3.1 podręcznika „Wolna przedsiębiorczość” - Typy osobowości a przedsiębiorcze umiejętności
Czy każdy może zostać przedsiębiorcą? Wszystko zależy od tego, jak będziemy to pojęcie rozumieć. Jak widzieliśmy w poprzedniej części, w każdej działalności ludzkiej kryje się nuta przedsiębiorczości. Dlatego w swoich działaniach staramy się być przedsiębiorczy, czyli odkrywać skuteczne i trafione drogi postępowania. Jednocześnie jednak przedsiębiorca to pojęcie węższe, odnoszące się do osoby, która ma pomysł na realizację jakiegoś konkretnego rynkowego planu, wytworzenie pożądanego przez klientów produktu. W tym węższym znaczeniu nie każdy może być przedsiębiorcą i nie każdy przedsiębiorcą będzie bez względu na to, co sugerują przedsiębiorcze poradniki.
