Schulak, Unterköfler: Eugen von Böhm-Bawerk - ekonomista, minister, arystokrata
Austriacka szkoła ekonomii posługuje się rozbudowaną teorią kapitału. Jest to w dużej mierze zasługa Eugena von Böhm-Bawerka, którego sylwetkę przedstawili zwięźle Eugen-Maria Schulak i Herbert Unterköfler w swojej najnowszej książce o historii szkoły austriackiej.
Wozinski: Pierwszy austriak w historii Polski
Zgłębianie historii myśli ekonomicznej w Polsce nie jest na pewno zajęciem, które mogłoby wywołać w nas nadmierny optymizm. Większość rodzimych myślicieli żywiła poglądy mające niewiele wspólnego z ideałem społeczeństwa opierającym na dobrowolnych interakcjach. Od tej smutnej reguły był jednak światły wyjątek, który został niestety niemal całkowicie zapomniany. Mowa o jezuicie, Marcinie Śmigleckim (1564 – 1618), który światu był znany głównie jako logik.
Tucker: Kim jest Garet Garrett?
Nakładem wydawnictwa Prohibita ukazała się właśnie książka Gareta Garretta Istota amerykańskiego sukcesu. Zachęcamy do zapoznania się ze wstępem do tej książki, który napisał Jeffrey Tucker z Ludwig von Mises Institute.
Riggenbach: Anarchia, państwo i Robert Nozick
Książka Nozicka — "Anarchia, państwo, utopia" — oczywiście nie zmieniła orientacji politycznej, ale zapewniła miejsce libertarianizmowi wśród tematów filozoficznej dyskusji, tym samym przyczyniając się do zasadniczej zmiany w sferze intelektualnej. Libertarianizm nie był już filozoficznym odpowiednikiem teorii płaskiej ziemi; stał się szanowaną (albo przynajmniej na wpół szanowaną) pozycją, którą należało wziąć pod uwagę.
Kuehnelt-Leddihn: Kulturalne korzenie Ludwiga von Misesa
Z okazji jutrzejszej rocznicy urodzin Ludwiga von Misesa (29 września 1881 r.) mamy dla Czytelników mises.pl niespodziankę - tekst o kulturalnych korzeniach Misesa oraz jego związkach z Polską.
McGee: Ferdinando Galiani, włoski prekursor szkoły austriackiej
Szkoła austriacka nie wzięła się znikąd. Jej podwaliny były tworzone począwszy od starożytności przez licznych ekonomistów i filozofów. W XVIII wieku teorią ekonomii zajmował się Włoch, Ferdinando Galiani. W swoich pracach rozwinął m.in. teorię wartości i procentu, z czego skorzystali później Menger i Böhm-Bawerk.
Gordon: Murray N. Rothbard (1926-1995)
Murray N. Rothbard był uczonym o nieprawdopodobnie szerokim zakresie zainteresowań. Przyczynił się do rozwoju ekonomii, historii, filozofii politycznej oraz teorii prawa. W drugiej połowie XX wieku ugruntował swoją pozycję jako czołowego austriackiego teoretyka. Przeprowadzał także analizy zagadnień historycznych, takich jak wielki kryzys z 1929 roku czy dzieje amerykańskiej bankowości, z punktu widzenia austriackiej teorii.
Tucker: Radykalny liberalizm Marka Twaina
Spojrzenie na popularne książki Twaina przekonuje nas, że był on Manchesterystą, liberałem starej szkoły, przecwnikiem interwencji państwa i wojen. Wedle dzisiejszych standardów prawdopodobnie zostałby zaklasyfikowany jako radykalny zwolennik laissez faire lub libertarianin.
Rothbard: Uczony ekstremista - Juan de Mariana
Juan de Mariana był hiszpańskim scholastykiem. Z powodu swoich poglądów politycznych i wierności wyznawanym zasadom przylgnęła do niego łatka "ekstremisty". Mariana zasłynął rozwinięciem teorii tyranii oraz analizą procesu psucia pieniądza. Nie kryl także, jakie wnioski płyną z jego teorii dla oceny bieżących działań politycznych, co sprowadzało na niego niemałe kłopoty.
Rothbard: Hayek i Nagroda Nobla
F. A. Hayek zasługuje całkowicie nie tylko na Nagrodę Nobla, ale również na każde inne wyróżnienie, którym moglibyśmy go uhonorować. Jednak najlepszym hołdem dla prac zarówno Misesa, jak i Hayeka, będzie z pewnością nasz wysiłek włożony w ograniczanie zakusów rządu i popieranie wolnego, niezależnego społeczeństwa.
Tucker: Röpke uratowany
Sława Szkoły Austriackiej w dwudziestych i trzydziestych latach XX wieku opierała się na jej niezłomnym oporze wobec głównych intelektualnych nurtów tego czasu: państwa dobrobytu (welfarism), kolektywizmu i centralnego planowania. Austriaccy ekonomiści zwalczali te trendy, argumentowali na rzecz prawdziwie wolnego społeczeństwa – koniecznie w oparciu o prywatną własność i kapitalizm – i płacili za to wysoką cenę.
Wozinski: Rothbard i Hayek: rynek widziany oczami scholastyka i pozytywisty
Obydwaj byli uczniami Ludwiga von Misesa. Światu znany jest dziś jednak tylko Hayek. A szkoda, bo poglądy wolnorynkowe utożsamiane są dziś niemal całkowicie z jego wizją nauki i społeczeństwa. Rehabilitujący scholastykę Murray Rothbard pozostaje osobą niemodną i niemal zupełnie nieznaną.
Adam Heydel (1893-1941)(1)
"Choć [antyetatystyczne poglądy Adama Heydla] były po wojnie zawzięcie tępione (sam Oskar Lange polecił usunąć jego podręczniki ze studenckiego księgozbioru), jednak pamięć przetrwała. Dziś te idee wieńczone są nagrodami Nobla – zaś Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego jednomyślnie przyznał pośmiertnie profesorowi medal „MERENTIBUS”. Wydaje się, że nadeszła pora by upomnieć się o godniejszą oprawę jego zasług." Instytut Misesa publikuje krótką notkę biograficzną ekonomicznego autora z czasów międzywojnia jako wstęp do dalszych publikacji tego przedstawiciela słynnej "Szkoły Krakowskiej".
Rothbard: Prawdziwy Milton Friedman
Jeśli spytać przypadkowo spotkaną osobę o "ekonomię wolnorynkową", to, o ile w ogóle słyszała cokolwiek o tym pojęciu, najprawdopodobniej uzna je za równoznaczne z nazwiskiem Miltona Friedmana. Od wielu lat profesor Milton Friedman był stale przyjmowany ze szczególnymi honorami przez prasę i ekonomistów, a szkoła Friedmana i "monetaryści" rośli w siłę jako rzekoma przeciwwaga dla keynesowskiej ortodoksji. Szczególny gatunek "wolnorynkowej ekonomiki" profesora Friedmana trudno jednak uznać za wyjątkowo dla władzy irytujący. Milton Friedman to Nadworny Libertarianin Establishmentu i czas najwyższy, by libertarianie z tego faktu zdali sobie sprawę.
Hazlitt: Bastiat Wielki
Frédéric Bastiat urodził się 29 czerwca 1801 r. w Bayonne we Francji. Był on jednym z pierwszych ekonomistów atakujących błędy nie tylko protekcjonizmu, ale i socjalizmu. Odpowiadał na te ostatnie w zasadzie na długo przed tym, zanim jemu współcześni i następcy zaczęli uważać je za w ogóle godne uwagi. Bastiat dysponował nie tylko błyskotliwym dowcipem i trafnością wyrazu. Jego orężem była także niezłomna logika wywodów. Kiedy już znalazł i wytłumaczył pryncypium, był zdolny do przedstawienia go z tak odmiennych punktów widzenia i w takich formach, że nikt nie był w stanie go zignorować i przejść nad nim do porządku dziennego.
Greaves: Na ile Rand była uczniem Misesa?
Bettina B. Greaves pisze o podobieństwach między Ayn Rand a Ludwigiem von Misesem opisanych w pracy Ayn Rand Among the Austrians, które ukazało się w wiosennym wydaniu The Journal of Ayn Rand Studies. Artykuł pochodzi z codziennych artykułów Mises Daily.
Tucker: Niepowstrzymany Rothbard
Dla uczczenia pamięci wielkiego ucznia Ludwiga von Misesa, Murraya N. Rothbarda, którego dziesiąta rocznica śmierci minęła wczoraj, publikujemy hołd złożony tej wielkiej postaci przez twórców anglojęzycznej strony mises.org.
Henry Hazlitt
"Sztuka ekonomii polega na tym, by spoglądać nie tylko na bezpośrednie, ale i na odległe skutki danego działania czy programu; by śledzić nie tylko konsekwencje, jakie dany program ma dla jednej grupy, ale jakie przynosi wszystkim."
Friedrich August von Hayek
F. A. Hayek jest bez wątpienia najbardziej znaczącym współczesnym ekonomistą austriackim. Uczeń Friedricha von Wiesera, protegowany i kolega Ludwiga von Misesa i najbardziej reprezentatywny z wyróżniającej się generacji teoretyków Szkoły Austriackiej. W anglojęzycznym świecie odnosił największe sukcesy spośród wszystkich propagatorów idei austriackich...
DiLorenzo: Frederic Bastiat
CLAUDE FREDERIC BASTIAT był francuskim ekonomistą, legislatorem i pisarzem, który stał się mistrzem w dziedzinie prywatnej własności, wolnych rynków i ograniczonego rządu. Prawdopodobnie główną prawdą wynikającą z prac Bastiata było stwierdzenie, że wolny rynek jest naturalnym źródłem „harmonii ekonomicznej” jednostek tak długo, jak rząd jest ograniczony do ochrony życia, wolności i własności obywateli, a więc ochrony przed kradzieżą lub agresją.
